Rond het jaar 1000 waren er twee nederzetting op de plaats waar zich nu Enkhuizen bevindt: Enkhuizen (vissersdorp) en Gommerkerspel (landinwaarts). Toen de dorpen samensmolten kregen zij in 1356 het stadsrecht onder de naam Enkhuizen en deze stad werd een van de belangrijkste Zuiderzeesteden. Veel bedrijven gingen zich hier vestigen, waaronder touwslagerijen, timmerwerkplaatsen voor de scheepsbouw en zeilmakerijen.
Om de groeiende bevolking genoeg plaats te kunnen bieden verdubbelde de stad haast. In 1622 was Enkhuizen de 5e grootste stad van Holland, met bijna 22.000 inwoners. Deze groei was met name te danken aan de West-Indische Compagnie en de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) die belangrijke kamers hadden in Enkhuizen.
Pas in de tweede helft van de Gouden Eeuw nam de bevolking af. Kooplieden verhuisden toen massaal naar Amsterdam. In 1850 had Enkhuizen nog maar 5000 inwoners en was het een ‘dode’ stad rond de Zuiderzee. De stadsuitbreiding die aan het einde van de 16e eeuw op de planning stond, met onder meer de Boerenhoek, is daarom nooit afgemaakt. De bebouwing werd later zelfs gesloopt zodat boeren het land konden bewerken.
Pas tegen het eind van de 19e eeuw zou Enkhuizen opnieuw gaan groeien, mede door de aanleg van een spoorlijn tussen Amsterdam en Enkhuizen. Daarnaast hadden zaadhandel en zaadteelt invloed op de welvaart in Enkhuizen. Op dit moment heeft Enkhuizen circa 18.000 inwoners, nog steeds niet zo veel als rond 1625.
Op sommige plekken in Enkhuizen lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan. Desondanks heeft de stad enorme ontwikkelingen doorgemaakt. In het centrum van Enkhuizen proef je de Gouden Eeuw. Je vindt er veel monumentale gebouwen en verdedigingswerken die al die jaren bewaard zijn gebleven, zoals het Waaggebouw, de Zuiderkerk en het stadhuis. Daarnaast is er de ‘Boerenhoek’ met een landelijk karakter met grachten met kleine bruggetjes en boerderijen.
Binnen de oude vestingswal van Enkhuizen bevinden zich maar liefst 366 monumenten. De meest indrukwekkende monumenten vind je hieronder. Vergeet deze monumenten niet als je een bezoekje brengt aan de stad!